Cống hiến hết mình khi còn trẻ nhưng người lao động trong lĩnh vực công nghệ ở Trung Quốc vẫn lo lắng mình sẽ bị đào thải sau tuổi 35.
Annie Li năm nay 35 tuổi, đã kết hôn nhưng
chưa có con. Ngay khi cô nói điều này với nhà quản lý tuyển dụng tại một công
ty game ở Trung Quốc, không khí buổi phỏng vấn thay đổi hoàn toàn.
“Trước khi tôi nói với cô ấy về tuổi tác và
tình trạng hôn nhân của mình, quá trình phỏng vấn diễn ra khá thuận lợi”, Li
nói. “Nhưng khi tôi tiết lộ những thông tin trên, thái độ của cô ấy đột nhiên
thay đổi. Buổi phỏng vấn kết thúc; nhà tuyển dụng nói rằng kinh nghiệm của tôi
phù hợp với các công ty nước ngoài hơn là công ty của họ”.
Li nghi ngờ rằng tuổi tác chính là thứ khiến
mình bị từ chối. Nhiều người lao động tại Trung Quốc cho biết, sự cạnh tranh
trong các ngành nghề có tốc độ phát triển nhanh sẽ gia tăng khi họ chạm mốc 35
tuổi. Trên thực tế, không ít nhà tuyển dụng yêu cầu ứng viên phải ít hơn “35
tuổi”, kể cả trong khối nhà nước.
Sự phân biệt tuổi tác trong lĩnh vực công nghệ
tại quốc gia này là đặc biệt nghiêm trọng. Những người trên 35 tuổi nhưng không
giữ các vị trí cao trong bộ máy sẽ có nguy cơ bị đào thải khi công ty cắt giảm
chi phí.
Khoảng 2/3 số người trên 35 tuổi ở Trung Quốc
bị sa thải vào tháng 3/2020 vẫn đang phải tìm việc làm 6 tháng sau đó. Thông
tin này được công bố vào tháng 1/2021 bởi Trung tâm Nghiên cứu Phát triển của
Hội đồng Nhà nước, dựa trên dữ liệu và khảo sát trên cổng thông tin việc làm
Zhaopin.
Ở Trung Quốc, nơi độ tuổi kết hôn trung bình
là 27,1 đối với nam và 24,9 đối với nữ, những người ở độ tuổi 35 thường kèm
theo gánh nặng về gia đình. Nếu chọn sinh con, phụ nữ trong độ tuổi này sẽ được
nghỉ thai sản ít nhất 14 tuần, thậm chí là 18 tuần ở Bắc Kinh và Thượng Hải.
Trong thế giới công nghệ phát triển dồn dập, như vậy được xem là “quá lâu”.
Năm 2020, Huawei bị chỉ trích nặng nề khi sa
thải hơn 7.000 nhân viên, phần lớn trong số đó đều trên 35 tuổi. Nhà sáng lập
Nhậm Chính Phi sau đó đã phải lên tiếng đính chính rằng tập đoàn này không đánh
giá nhân viên theo tuổi tác.
Theo báo cáo được công bố trên trang tuyển
dụng trực tuyến Maimai vào tháng 3 vừa qua, độ tuổi trung bình của người lao động
tại 19 công ty Internet hàng đầu Trung Quốc là 29,6. Với hai “gã khổng lồ” công
nghệ ByteDance và Pinduoduo, con số này thậm chí chỉ còn 27.
Tuy nhiên, trong bối cảnh tuổi trung vị của
quốc gia này ngày càng tăng và nguồn cung nhân tài trẻ có hạn, nhiều người tự
hỏi liệu các ông lớn công nghệ có cần phá vỡ “rào cản vô hình” này.
Tại Tencent, độ tuổi trung bình của người lao
động là 29. Doanh nghiệp này đã thuê 30.714 nhân viên trong độ tuổi 30-50,
20.548 nhân viên dưới 30 tuổi. Số nhân viên trên 55 tuổi chỉ là 88 người.
Trong số 13 lãnh đạo cấp cao của Tencent,
không có ai trên 55 tuổi, kể cả nhà sáng lập kiêm CEO Ma Huateng.
Brian Tang - Giám đốc LITE Lab thuộc Khoa
Luật, ĐH Hong Kong - cho biết: “Nhiều lĩnh vực về công nghệ tại Trung Quốc,
chẳng hạn như mạng xã hội, trò chơi trực tuyến, thương mại điện tử và streaming
video - đang nhắm tới phân khúc những người trẻ tuổi. Vì thế, họ thuê người lao
động có nhóm tuổi tương tự để dễ tiếp cận và thấu hiểu hành vi và sở thích của
khách hàng mục tiêu”.
***
Matt Lin là một lập trình viên người Trung
Quốc đã ngoài 40 tuổi. Anh cho biết, khác với bác sĩ hay những ngành nghề khác
ưu tiên người lớn tuổi giàu kinh nghiệm, giá trị của lập trình viên trên thị
trường sẽ giảm dần theo tuổi tác.
“Những công việc tốt với chúng tôi thì chẳng
liên quan gì tới lập trình nữa. Chúng chủ yếu là quản lý đội ngũ nhân viên hoặc
các nhiệm vụ xa dần việc lập trình”, anh nói.
Joseph Zhu - một lập trình viên trên 30 tuổi ở
Nam Ninh - nhận định, tuổi tác là yếu tố bất lợi trong ngành công nghệ.
“Nếu muốn nhảy việc khi đã luống tuổi, bạn sẽ
không còn đáp ứng được những nhu cầu cơ bản nữa”, Zhu cho biết. “Bởi lẽ, ngành
công nghệ phát triển rất nhanh. Nếu dám chủ động sáng tạo, bạn sẽ luôn nằm
trong lực lượng lao động được săn đón. Nếu chỉ biết hoàn thành công việc được
giao, bạn sẽ gặp khó khăn ở tuổi trung niên”.
Một số khác lại cho rằng, nhu cầu tuyển dụng
lao động trẻ của các “gã khổng lồ” công nghiệp chỉ đơn giản là phản ánh hiện
thực cuộc sống. Không thể đòi hỏi một người ở độ tuổi trung niên đã có con cái
thích ứng với văn hóa 996 - làm việc 12 tiếng/ngày, từ 9h sáng đến 9h tối, 6
ngày/tuần.
Mike Dai - một lập trình viên kỳ cựu sinh vào
thập niên 80 - cho biết, lĩnh vực công nghệ tại Trung Quốc là “một ngành đòi
hỏi nhiều nhân công và lao động nặng nhọc, được bao bọc dưới lớp vỏ tráng lệ”.
Đây chính là lý do nhiều lập trình viên Trung Quốc ví bản thân như “những người
nông dân biết code”, ám chỉ bản chất nặng nhọc của công việc.
Dù vậy, với những người như Li, nạn phân biệt
tuổi tác là một sự sỉ nhục và gây bức bối.
Người phụ nữ này có bằng thạc
sĩ tại ĐH hàng đầu Hong Kong, sở hữu 10 năm kinh nghiệm về mảng game.
2 tháng trước, Li thành kẻ thất nghiệp sau khi
công ty game “kỳ lân” mà cô làm việc tuyên bố đóng cửa văn phòng ở Quảng Châu.
Từ lúc cô nhận được tin văn phòng đóng cửa cho đến khi cô biết mình mất việc
chỉ kéo dài vỏn vẹn 2 tiếng.
Kể từ khi bị sa thải, chưa bao giờ Li cảm thấy
lạc lối như lúc này. Cô nộp 30 đơn xin việc, nhưng chỉ được gọi đi phỏng vấn 5
lần.
“CV của tôi đáp ứng tới 98% yêu cầu công việc,
nhưng nhiều nơi cho biết họ chỉ nhận người dưới 35 tuổi”, Li nói. Cuối cùng, cô
được tuyển vào làm quản lý đầu tư tại một quỹ game mới mở ở khu công nghệ cao
Thâm Quyến, nhờ lời giới thiệu của bạn bè. Đây không phải là một kết cục tồi
tệ, nhưng Li vẫn cảm thấy cay đắng.
“Thành thực mà nói, tôi cảm thấy bị xúc phạm
khi các công ty từ chối mình”, cô tâm sự. “Ví dụ, họ sẽ nói những thứ như ‘bạn
đã ở trong ngành này được 8 năm, còn chúng tôi chỉ cần người có 2-3 năm kinh
nghiệm’”.
Nạn phân biệt tuổi tác không chỉ là vấn đề ở
Trung Quốc. Năm 2018, IBM của Mỹ từng bị kiện vì sa thải nhân viên lớn tuổi để
“thay máu” bằng lực lượng trẻ tuổi hơn.
Jimmy Zhao - một nhà tuyển dụng cấp cao cho
HRPartners tại Thâm Quyến - cho biết, độ tuổi lý tưởng dành cho người lao động
trong lĩnh vực Internet là dưới 40.
“Thị trường lao động Trung Quốc (đặc biệt
trong lĩnh vực Internet) đang ngày càng nhạy cảm với vấn đề tuổi tác”, Zhao
nói. Ông cũng bổ sung rằng, sau tuổi 35, người lao động trong ngành này thường
cảm thấy khó phát triển hơn.
Theo Kelly Sun - một nhà tuyển dụng khác ở
Thâm Quyến, càng gần tuổi 35, người lao động trong lĩnh vực công nghệ lại càng
thêm lo lắng, về cả năng lực lẫn cơ hội thăng tiến của mình.
“Đối với nhiều người, thăng chức là việc bất
khả thi”, cô cho biết.
Dai nhận xét, “khủng hoảng tuổi 35” là minh
chứng cho thấy ngành công nghệ Trung Quốc vẫn còn yếu kém, khi không thể đào
tạo nhân lực cho sự phát triển lâu dài, cũng như phụ thuộc một cách thiếu bền
vững vào nguồn lao động trẻ mới tốt nghiệp.
Tuy nhiên, Dai vẫn hy vọng khá nhiều từ kinh
nghiệm của Mỹ và Nhật Bản. Nhật Bản đã phải đối mặt với các thách thức kinh tế
trong việc giải quyết vấn đề dân số già.
“Khi chúng tôi đến thăm các công ty game tại
Nhật Bản, ở đó có rất nhiều lao động lớn tuổi”, anh nói. “Ngay cả những nhà sản
xuất nổi tiếng như Hideo Kojima và Hidetaka Miyazaki cũng đã 40-50 tuổi, nhưng
họ không hề chậm chạp chút nào”.
Dai tin rằng các doanh nghiệp Trung Quốc sẽ
phụ thuộc nhiều hơn vào nguồn nhân lực trung niên khi dân số ngày càng già đi.
“Khủng hoảng tuổi 35” sẽ không còn tồn tại trong tương lai sau này.
Tuy nhiên, thái độ là thứ cần phải được thay
đổi đầu tiên.
Li cho biết, khi còn trẻ, cô chẳng bao giờ lo
lắng về chuyện đàm phán lương khi đi tuyển dụng. Cô tự tin vào kinh nghiệm và
bằng cấp của mình trong các cuộc phỏng vấn.
“Tuy nhiên, giờ đây, tôi luôn đặt mình trong
trạng thái phòng thủ”, Li nói.
(Theo SCMP)
Chi phí thuê kế toán tại Biên Hòa Đồng Nai
Những công ty kế toán uy tín ở Thống Nhất Đồng Nai
Chi phí thuê dịch vụ kế toán tại Vĩnh Cửu Đồng Nai
Những công ty báo cáo thuế uy tín tại Trảng Bom Đồng nai
Bảng giá kế toán thuế tại Cẩm Mỹ Đồng Nai
by Dịch vụ kế toán - kiểm toán CAF
CAF được thành lập bởi đội ngũ kiểm toán viên trên 10 năm kinh nghiệm cung cấp các dịch vụ kế toán, kiểm toán với tiêu chí Uy tín - chất lượng - bảo mật - Tối ưu chi phí cho doanh nghiệp. Kế toán kiểm toán CAF luôn sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp.
Follow him @ Twitter | Facebook | Google Plus
No Comment